Kreupelheid is een veelvoorkomend probleem bij paarden en kan verschillende oorzaken hebben, variërend van blessures tot degeneratieve aandoeningen. Het herkennen en begrijpen van kreupelheid is essentieel voor een juiste diagnose en behandeling. In dit artikel bespreek ik het verschil tussen bewegingskreupelheid en belastingkreupelheid, en hoe je kreupelheid het beste kunt vaststellen.

Wat is kreupelheid?

Kreupelheid bij paarden is een afwijking in de normale gang van het paard, veroorzaakt door pijn of mechanische beperkingen. Het kan zich op verschillende manieren manifesteren, zoals een verandering in de manier waarop het paard loopt, hinkt, of een been ontlast.

Bewegingskreupelheid versus belastingkreupelheid

Bewegingskreupelheid

Bewegingskreupelheid treedt op wanneer het paard pijn ervaart tijdens het bewegen, ongeacht of er druk op het aangedane gebied wordt uitgeoefend. Deze vorm van kreupelheid is vaak het duidelijkst zichtbaar in draf.

Kenmerken:

• Het paard kan een been slepen of een kortere pas naar voren nemen.
• De kreupelheid is merkbaar in alle gangen, maar kan verergeren bij een hogere snelheid.
• Op een volte is pijnbeen doorgaans buitenbeen.
• De oorzaak ligt vaak in de spieren, pezen of gewrichten.

Belastingkreupelheid

Belastingkreupelheid treedt op wanneer het paard pijn ervaart bij het dragen van gewicht op een bepaald been. Dit type kreupelheid wordt vaak verergerd door de belasting die op het aangedane been wordt uitgeoefend.

Kenmerken:

• Het paard kan zichtbaar verlichten of een been ontlasten bij het staan.
• Verkorte pas naar achteren.
• Kreupelheid is vooral merkbaar tijdens het lopen op harde ondergrond of bij het nemen van bochten.
• Pijnbeen op volte aan de binnenkant.
• De oorzaak ligt vaak in de botten, gewrichten of hoeven.

Het vaststellen van kreupelheid

Het vaststellen van kreupelheid vereist een systematische aanpak. Hieronder volgen enkele stappen die kunnen helpen bij het identificeren van kreupelheid:

1. Observatie

Begin met een grondige observatie van het paard in stilstand en tijdens beweging. Let op asymmetrieën, veranderingen in houding en afwijkende bewegingen.

In stilstand:

• Controleer of het paard een been ontlast of onregelmatig staat. Wil het paard vierkant staan?
• Observeer spierontwikkeling en eventuele zwellingen.

Tijdens beweging:

• Laat het paard stappen en draven op een rechte lijn en in een cirkel.
• Observeer het paard op zowel harde als zachte ondergrond.

2. Palpatie

Voer een grondige palpatie uit om pijnpunten, zwellingen, warmte of andere afwijkingen te detecteren. Begin bij de hoeven en werk omhoog naar de schouders en heupen.

3. Buigproeven

Buigproeven kunnen helpen om specifieke gewrichten te identificeren die pijn veroorzaken. Hierbij wordt een gewricht gedurende een korte periode gebogen gehouden en vervolgens wordt het paard direct daarna in beweging gezet om te zien of er een verergering van de kreupelheid optreedt. Probeer dit niet zelf want het vergt een kundige aanpak.

4. Diagnostische analyses

Indien nodig kunnen aanvullende diagnostische technieken worden ingezet, zoals:

• Röntgenfoto’s: Voor het beoordelen van botstructuren en gewrichten.
• Echografie: Voor het onderzoeken van zachte weefsels zoals pezen en ligamenten.
• Nucleaire Scintigrafie (Botscan): Voor het opsporen van ontstekingen of stressfracturen.
• MRI of CT-scan: Voor gedetailleerde beeldvorming van complexe structuren.

5. Bewegingsanalyse

Moderne technologieën zoals hoogfrequente camera’s en drukmatten kunnen worden gebruikt om de bewegingspatronen van het paard nauwkeurig te analyseren en eventuele afwijkingen te identificeren.

Conclusie

Het herkennen van kreupelheid bij paarden vereist een gedegen kennis van de normale gangpatronen en een systematische benadering bij het vaststellen van afwijkingen. Het verschil tussen bewegings- en belastingkreupelheid is essentieel voor een juiste diagnose en behandeling. Door zorgvuldig te observeren, te palperen en gebruik te maken van diagnostische hulpmiddelen, kunnen paardeneigenaren en dierenartsen samenwerken om de oorzaak van kreupelheid te identificeren en effectieve behandelingsstrategieën te ontwikkelen. Regelmatige controle is belangrijk om de gezondheid en het welzijn van je paard te waarborgen. Daar help ik je graag bij.